Trứng cá đỏ acne rosacea thường ảnh hưởng nhiều nhất ở bệnh nhân từ 30 đến 50 với màu da hơi sáng, đặc biệt là da của người Ireland và Bắc Âu, nhưng ở người da sẫm màu thì có thể bị ảnh hưởng hoặc không.
Nguyên nhân Trứng cá đỏ acne rosacea:
-
Bất thường trong kiểm soát vận mạch
-
Suy yếu hệ thống tĩnh mạch vùng mặt
-
Tăng ký sinh trùng nang lông (Demodex folliculorum)
-
Tăng hình thành mạch máu, biểu hiện ferritin, và các mảnh do phản ứng oxy hóa
-
Sự rối loạn chức năng của peptide kháng khuẩn (ví dụ, cathelicidin)
Chế độ ăn không có vai trò nhất định trong cơ chế bệnh, nhưng một số thuốc (ví dụ, amiodarone, corticosteroid tại chỗ và xịt mũi, liều cao B6 và B12) có thể làm bệnh trứng cá đỏ nặng hơn.
trứng cá đỏ acne rosacea giới hạn ở mặt và da đầu và biểu hiện theo 4 giai đoạn:
-
Tiền trứng cá đỏ: bệnh nhân mô tả sự đỏ mặt và nóng bừng mặt, thường đi kèm với cảm giác châm chích khó chịu. Các tác nhân thường gây những đợt bùng phát của bệnh bao gồm tiếp xúc với ánh nắng mặt trời, căng thẳng tinh thần, thời tiết lạnh hoặc nóng, rượu, thực phẩm nhiều gia vị, tập thể dục, gió, mỹ phẩm, và tắm nước nóng hoặc đồ uống nóng. Những triệu chứng này vẫn còn tồn tại trong các giai đoạn khác của bệnh.
-
Mạch máu: bệnh nhân thấy có ban đỏ trên da mặt và phù nề, nhiều giãn mao mạch nhỏ trên da, có thể là do sự bất ổn định vận mạch kéo dài.
-
Viêm :biểu hiện có các sẩn, mụn mủ vô khuẩn (dẫn đến việc nhận định trứng cá đỏ là mụn trứng cá người lớn) phát triển.
-
Muộn :được mô tả bởi sự tăng lên mô ở má và mũi (mũi sư tử) do viêm mô, lắng đọng collagen và tăng sản tuyến bã.
Trứng cá đỏ quanh mắt thường đi kèm với trứng cá đỏ mặt và biểu hiện dưới dạng kết hợp của viêm kết mạc màng mắt, viêm mống mắt, viêm kết mạc và giác mạc, gây ngứa, tăng nhạy cảm cảm giác cơ thể, đỏ da, và phù mắt.
-
Đánh giá lâm sàng
Chẩn đoán bệnh trứng cá đỏ dựa trên triệu chứng đặc trưng; không có xét nghiệm đặc hiệu để chẩn đoán. Tuổi bắt đầu mắc bệnh và không có nhân mụn giúp phân biệt trứng cá đỏ với mụn trứng cá.
Chẩn đoán phân biệt với trứng cá đỏ bao gồm mụn trứng cá thông thường, lupus ban đỏ hệ thống, sarcoidosis, viêm da do ánh sáng, hồng ban nhiễm sắc do thuốc (đặc biệt là do iodide và bromide), u hạt trên da và viêm da quanh miệng.
Điều trị trứng cá đỏ acne rosacea:
-
Tránh các yếu tố làm nặng bệnh.
-
Xem xét kháng sinh tại chỗ hoặc đường uống hoặc axit azelaic tại chỗ hoặc ivermectin tại chỗ.
-
Đối với tình trạng ban đỏ và cơn bùng phát dai dẳng, hãy xem xét brmonidine hoặc oxymetazoline tại chỗ.
-
Đối với những trường hợp không tuân thủ, xem xét isotretinoin.
-
Đối với bệnh mũi sư tử, xem xét việc mài mòn da và cắt bỏ bằng laser và cắt bỏ mô.
-
Đối với tình trạng giãn mạch, xem xét điều trị bằng laser hoặc đốt điện
Việc điều trị ban đầu gồm tránh các yếu tố kích thích (bao gồm sử dụng kem chống nắng) và kiểm soát các triệu chứng, chứ không phải chữa khỏi.
Kem metronidazole (1%), lotion (0,75%), hoặc gel (0,75%) và kem axit azelaic 20%, bôi 2 lần mỗi ngày, đều có hiệu quả như nhau; 2,5% benzoyl peroxide ở bất kỳ dạng nào. Các lựa chọn thay thế ít hiệu quả hơn bao gồm dung dịch natri sulfacetamit 10%/lưu huỳnh 5%; clindamycin 1% dung dịch, gel, hoặc kem dưỡng da; và dung dịch erythromycin 2%, Minocycline 1,5% bọt ,Kem ivermectin 1% tại chỗ.
Thuốc kháng sinh uống được chỉ định trường hợp nhiều sẩn hoặc mụn mủ hoặc trứng cá đỏ ở mắt;gồm doxycycline 50-100 mg 2 lần mỗi ngày, tetracycline 250- 500 mg 2 lần mỗi ngày, minocycline 50-100 mg 2 lần mỗi ngày, erythromycin 250-500 mg 2 lần mỗi ngày và azithromycin 250 mg mỗi ngày.
Ban đỏ dai dẳng hoặc đỏ bừng có thể được điều trị bằng gel brimonidine chủ vận adrenergic chọn lọc alpha-2 0,33% tại chỗ, bôi một lần mỗi ngày hoặc bằng kem chủ vận alpha-1a oxymetazoline hydrochloride 1% bôi một lần mỗi ngày. Các trường hợp kháng trị có thể đáp ứng với isotretinoin uống.
Tài liệu tham khảo về điều trị trứng cá đỏ acne rosacea
1. Baumann L, Goldberg DJ, Stein Gold L, et al: Pivotal trial of the efficacy and safety of oxymetazoline cream 1.0% for the treatment of persistent facial erythema associated with rosacea: Findings from the Second REVEAL Trial. J Drugs Dermatol 17(3):290–298, 2018. PMID: 29537447
Những điểm chính trứng cá đỏ acne rosacea
-
Cân nhắc chẩn đoán trứng cá đỏ nếu bệnh nhân có các biểu hiện đỏ bừng và đỏ mặt, thường khởi phát khi tiếp xúc với ánh nắng mặt trời, căng thẳng tinh thần, thời tiết lạnh hoặc nóng, rượu, thực phẩm nhiều gia vị, tập thể dục, gió, mỹ phẩm hoặc tắm nóng hoặc đồ uống nóng.
-
Chẩn đoán bệnh trứng cá đỏ bằng triệu chứng lâm sàng điển hình (ví dụ: da mặt trung tâm đỏ và phù nề, có hoặc không có mụn mủ, sẹo lồi hoặc giãn mạch nhiều).
-
Điều trị trứng cá đỏ bằng cách tránh các yếu tố kích thích gây bệnh; điều trị viêm, tùy thuộc vào mức độ nghiêm trọng, với thuốc kháng sinh tại chỗ và/hoặc axit azelaic, kháng sinh đường uống, isotretinoin, hay thuốc ivermectin tại chỗ.
-
Đỏ da hoặc đỏ bừng cần cân nhắc sử dụng brimonidine.
-
Phương pháp mài da, cắt đốt bằng la-de, và cắt bỏ mô để điều trị bệnh mũi sư tử cho kết quả thẩm mỹ tốt.
-
Thương tổn giãn mạch cần cân nhắc điều trị bằng laser hoặc đốt điện.